می‌تواند با سرعت 110 کیلومتر در ساعت بدود، یعنی از برخی وسایل نقیله ساخت انسان سریع‌تر. فرم بدنی آن یکی از شاهکارهای خلقت به حساب می‌آید، یوزپلنگ ایرانی را نماد حیات وحش ایران می‌دانند، جانور منحصر به فردی که روزگاری در بخش‌های وسیعی از آسیا پراکندگی داشته اما اکنون تنها محدود به چند ده قلاده در نواحی شرقی ایران شده است. پناهگاه حیات وحش عباس‌آباد در شهرستان نایین مهمترین زیستگاه این جانور در ایران است.

مدیر اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نایین، یوزپلنگ ایرانی را یک سرمایه و گنجینه طبیعی توصیف می‌کند و می‌گوید: یوزپلنگ ایرانی یک میراث زیست محیطی جهانی به حساب می‌آید زیرا نژاد این یوزپلنگ در دنیا منحصر به فرد است.

حسین اکبری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه اصفهان، با اشاره به این‌که زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در گذشته سطح وسیع‌تری داشته است، می‌افزاید: یوزپلنگ آسیایی از عربستان تا هندوستان زیست می‌کرده اما زیستگاه این جانور هم‌اکنون تنها به ایران محدود می‌شود و نماد حیات وحش کشور است.

مسؤول پناهگاه حیات وحش عباس‌آباد نایین ادامه می‌دهد: یوزپلنگ جز دو گونه بزرگ گربه سانان ایران است که خطر انقراض آن به شدت احساس می‌شود.

مدیر اداره حفاظت از محیط زیست شهرستان نایین با بیان این‌که یوزپلنگ در حال حاضر در 13 تا 14منطقه از ایران مشاهده شده است، ادامه می‌دهد: حضور یوزپلنگ در 10 منطقه کشور قطعی است اما در چهار منطقه دیگر تنها مستنداتی مبنی بر مشاهده این جانور وجود دارد.

اکبری اضافه می‌کند: در مناطق شکار ممنوع کوه بزرگ نایین، خارو" در شهرستان اردستان، منطقه "کوه‌یخان" در آران و بید گل و حوزه "گندم چاه" نایین بیشترین احتمال حضور یوز وجود دارد و در پناهگاه حیات وحش عباس‌آباد حضور این جانور قطعی است.

وی با اشاره به این‌که پناهگاه حیات وحش عباس آباد نایین بهترین و مهمترین زیستگاه یوزپلنگ در کشور است، می‌گوید: در مورد جمعیت یوزپلنگ با قطعیت نمی‌توان صحبت کرد اما در سال‌های اخیر در ایران جمعیت این گونه توسط دوربین‌های تله‌ای برآورد شده است.

مسؤول پناه گاه حیات وحش عباس آباد نایین، جمعیت یوزپلنگ در ایران را بر اساس برآوردهای انجام شده در زیستگاه‌های این جانور در حدود 70 تا 120 قلاده عنوان می‌کند و می‌افزاید: این آمار در استان اصفهان به 9 تا 13 قلاده می‌رسد.

اکبری، جزیره‌ای شدن زیستگاه یوزپلنگ، از بین رفتن کریدورهای ارتباطی و جمعیت بسیار کم این جانور که موجب کاهش جفت‌یابی آنها شده است را مهمترین تهدید برای این جانور در استان اصفهان می‌داند و می‌گوید: شکار غیرمجاز این حیوان، شکار غیرمجاز طعمه‌های یوزپلنگ و تصادفات جاده‌ای از دیگر عوامل از بین رفتن یوزپلنگ است.

وی با بیان این‌که گسترش بی‌رویه معادن و جاده‌ها از جمله دلایل اصلی جزیره‌ای شدن زیستگاه این گونه است، ادامه می‌دهد: علاوه بر جزیره‌ای شدن زیستگاه یوزپلنگ، جمعیت کم و تنوع ژنتیکی پایین باعث کاهش جفت یابی و افزایش بیماری در بین این گربه سان شده است.

مدیر اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نایین با اشاره به این‌که خشکسالی اثرات نامطلوبی بر این گونه داشته است، می‌افزاید: خشکسالی علاوه بر کاهش زادآوری یوزپلنگ موجب ایجاد بیماری ناشی از سوء تغذیه و شیوع بیماری‌های واگیردار شده است.

اکبری اضافه می‌کند: با خشک شدن منابع آبی و از بین رفت منابع غذایی طعمه‌های این جانور، جمعیت طعمه‌ها نیز کاهش یافته و تمام این عوامل یوزپلنگ را مجبور به مهاجرت غیر ایمن به مناطق آزاد کرده است.

وی با اشاره به این‌که انقراض یوزپلنگ ضرر جبران ناپذیری به کشور وارد می‌کند زیرا هم یک گونه جانوری را از دست می‌دهیم و هم یک زیرگونه جدا نابود می‌شود، ادامه می‌دهد: حیوانات به سه رده خانواده، گونه و زیرگونه تقسیم‌بندی می‌شود و با انقراض یوزپلنگ نه تنها یک گونه جانوری بلکه زیرگونه منحصر به فرد یوزپلنگ آسیایی نیز از بین می‌رود.

مدیر حفاظت از محیط زیست شهرستان نایین خاطرنشان می‌کند: با آموزش مردم محلی منطقه توانسته‌ایم افکار آنها را نسبت به این جانور تصحیح کنیم اما وضعیت یوزپلنگ ایرانی بسیار حساس است و حفاظت این گونه هر روز باید بیشتر از روزهای قبل شود.

اکبری و می‌افزاید: اگر مسؤولان امکانات و تجهیزات لازم برای حفظ این گونه جانوری را مهیا کنند کشور افتخار بزرگی در مجامع بین المللی کسب خواهد کرد چراکه تمام جهان چشم دوخته‌اند تا ببیند ایرانیان چگونه یوزپلنگ را حفاظت می‌کنند.

وی با بیان اینکه برای حفظ یوزپلنگ ایرانی باید یک عزم جدی و همدلی در کشور ایجاد شد، می‌گوید: بدون وجود عزم جدی برای حفظ این گونه، یوزپلنگ ایرانی در آستانه انقراض حتمی قرار خواهد گرفت.

"ایسنا"